Onlangs las ik een artikel over mensen met een kwetsbare gezondheid in de samenleving, en hoe deze zich niet gezien en opgesloten voelen in hun huis door de maatregelen rond corona. Dat vind ik zo verdrietig. En het maakt zo machteloos omdat er naar de regering gewezen wordt: jullie zien ons niet, jullie moeten hier iets aan doen. Ik behoor ook tot de groep der kwetsbaren, maar ik identificeer me niet met deze machteloosheid.
Ooit had ik een vriendje dat om de haverklap zei: “denk na!” Hij verbaasde zich over domme dingen die mensen doen. Hij overleed al een tijd geleden, maar ik hoor ‘m luid en duidelijk, met zijn karakteristieke geamuseerde greins:
“Denk na!”
Als kind was ik een dromertje. Ik dacht niet zoveel na. Ik deed dingen op gevoel, en volgde de regels die ouders, school, de wereld en God aan mij stelden zonder dat aan de kaak te stellen. Ik had meestal geen last van regels én ik had een enorm talent om me te schikken in hoe het nou eenmaal is. Daarnaast was ik ook nog eens zeer onder de indruk van de bijbel en alle sprookjes die daarin staan. Een gelovig meiske. Met de 10 geboden als leefregels.
Modelminimensje zou je zo zeggen.
Op mijn twaalfde gebeurden er een aantal zaken waardoor mijn geloof ging wankelen. In een allerlaatste gesprek zei ik tegen God: “bekijk jij het maar, ik geloof niet in jou, in jouw goedheid. De 10 geboden zal ik als leefregels houden, maar ik noem mijzelf geen christen meer.”
Een tijdje later liep ik met mijn vader naar de markt. We naderden een kruispunt. Volkomen verlaten, maar met verkeerslicht op rood. Mijn vader keek links, rechts, nog een keer links en beende resoluut door. Ik twijfelde, maar volgzaam als ik ben ging ik ‘m op een drafje achterna. “Papa, waarom loop je door het rode licht?”
“Dat mag toch niet?”
Zijn exacte antwoord weet ik natuurlijk niet meer, maar er volgde een relaas over zelf keuzes mogen maken, zelf nadenken, zelf beslissen of iets al dan niet goed is. Dat de overheid ook maar bestaat uit mensen die denken dingen beter te maken, maar dat ook niet altijd op de juiste manier doen, dat er zoiets bestaat als
voortschrijdend inzicht.
Op dat moment kwam er een kritische stem naast de volgzame dromer. Omdat ze naast elkaar bestonden zorgden ze vaak voor verscheuring: het gebod zegt A, de kritische denker zegt B. Uiteindelijk ging het om C: wat wil de rest van de wereld buiten mij? En dat werd heel lang leidend.
En voor mij ook lijdend.
Want ik richtte mij alleen nog maar op wat van mij werd verlangd, en niet wat er verlangd werd in mij.
Ik zie op dit moment hetzelfde gebeuren in de maatschappij. Er is veel opschudding door corona. Opeens leven we vanuit een andere point of view. En in ons culturele systeem neigen we dan snel naar het opstellen van nieuwe spelregels om de schade te beperken en de ellende te beheersen. En het spel van de democratie werkt enigzins, want de regering schaaft bij naarmate de tijd vordert. naar aanleiding van geluiden uit de samenleving. Ondertussen hebben we in toenemende mate een bottom up maatschappij: veel creatieve initiatieven, zelfsturende teams, ondernemers zien kansen.
Maar ook grote groepen mensen die zich niet gezien en gehoord voelen. Die zich weggezet voelen. Mensen die zich angstig voelen. Mensen die allerlei causale verbanden zien, die het drama nog groter maken dan het al is.
Ja, er is disbalans.
En ook ja, die zijn we met allen aan het herstellen. Wees niet boos. Wees niet bang. Heb vertrouwen. Denk actief mee. Wijs de regering op lacunes in het beleid. Denk na! De spelregels zijn nog grofstoffelijk. Kijk voor jezelf wat in jouw geval veel risico of weinig risico oplevert. Spreek af met andere kwetsbaren die zich op de achtergrond houden. Kijk naar, lees over, luister naar andere kwetsbaren die op een andere manier omgaan met deze situatie. Onderzoek hoe in jouw omgeving het er bij staat. Doe kennis op, bepaal wat relevant is en relativeer.
Maak je toekomst door hier en nu actief betrokken te zijn bij wat er plaatsvindt.
Ik denk werkelijk dat we als groep van mensen met een kwetsbare gezondheid iets toe te voegen hebben in deze tijd. Juist nu. Wij weten allang hoe het is om beperkt te worden in doen en laten. Misschien kunnen we mensen laten zien hoe je hiermee om kan gaan?
Bij mij gloren al wat ideeën hoe ik dat wil gaan doen, en misschien wil je wel meedoen. Wordt vervolgd!
